Τον μήνα αυτό ξεκινά και το εκκλησιαστικό έτος της Χριστιανικής Εκκλησίας.
Η 1η Σεπτεμβρίου είναι η πρώτη μέρα του έτους αυτού, γι’ αυτό και στα ημερολόγια θα την δείτε να αναφέρεται ως «Αρχή της Ινδίκτου». Για τους προγόνους μας όμως, ο Σεπτέμβριος είχε ακόμη μεγαλύτερη σημασία, αφού θεωρούνταν ο πρώτος μήνας του έτους και η 1η Σεπτεμβρίου εορταζόταν ως πρωτοχρονιά.
Tο μήνα αυτό, γίνεται η συγκομιδή των σταφυλιών, ο επονομαζόμενος «Τρύγος».
Στο παρελθόν την συγκομιδή των σταφυλιών, ακολουθούσε το «πάτημα» με τα πόδια στα πατητήρια, ώστε να βγει ο μούστος που έμπαινε σε βαρέλια για να γίνει κρασί. Το πάτημα των σταφυλιών, στις μέρες μας, γίνεται αποκλειστικά με μηχανές, χωρίς κόπο. Ο «τρύγος» των αμπελιών έδωσε στον μήνα Σεπτέμβριο το παρατσούκλι Τρυγητής.
Παροιμίες για τον Σεπτέμβριο
Τον Σεπτέμβρη τα σταφύλια, τον Οκτώβρη τα κουδούνια.
Αν βρέξει ο Τρυγητής, χαρά στον τυροκόμο.
Τον Τρυγητή τ' αμπελουργού, πάνε χαλάλι οι κόποι.
Στον Τρυγητή σιτάρι σπείρε και στο πανηγύρι σύρε.
Του Σεπτέμβρη οι βροχές, πολλά καλά μας φέρνουν.
Του Σταυρού σταύρωνε και σπέρνε.
Μάρτη και Σεπτέμβρη ίσια τα μεσάνυχτα. (ισημερία)
Οκτώβρης ή Οκτώβριος είναι ο δεύτερος μήνας του Φθινοπώρου και ο δέκατος μήνας του έτους. Έχει 31 ημέρες και στην ορθογραφία του δεν έχει το «μ» όπως έχουν οι διπλανοί του μήνες Σεπτέμβριος, Νοέμβριος κτλ.
Άλλες ονομασίες του μήνα Οκτωβρίου είναι και Αϊ Δημήτρης (από την θρησκευτική γιορτή του Αγίου Δημητρίου στις 26 του μήνα), Σπαρτός ή Σποριάς ή Σπάρτης (γιατί οι γεωργοί σπέρνουν) και Βροχάρης (για τις ευεργετικές για τα φυτά βροχές του).
Επίσης ο Οκτώβρης λέγεται και μικρό καλοκαιράκι εξ αιτίας της καλοκαιρίας που επικρατεί τις μέρες του, επιτρέποντας έτσι τις γεωργικές εργασίες που είναι απαραίτητες.
Το όργωμα και η σπορά των χωραφιών καθώς επίσης και το φύτεμα των «χειμωνιάτικων λαχανικών», το μάζεμα (κατέβασμα) των κοπαδιών στα χειμαδιά και γενικότερα η προετοιμασία για τον επερχόμενο χειμώνα έχουν την τιμητική τους. Ετοιμασίες όμως για το χειμώνα (και ιδιαίτερα μετά τη γιορτή του Αγίου Δημητρίου) γίνονται και στα σπίτια.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι ο μήνας πήρε την ονομασία του από τη Λατινική λέξη octo (οκτώ) μιας και στα αρχαία Ρωμαϊκά χρόνια ήταν ο όγδοος μήνας. Αργότερα, όταν έγινε ο δέκατος μήνας, δεν άλλαξε το όνομά του.
Παροιμίες για τον Οκτώβριο
Οκτώβρης και δεν έσπειρες, σιτάρι λίγο θα 'χεις.
Όποιος σπέρνει τον Οκτώβρη, έχει οκτώ σειρές στ' αλώνι.