Ο ΜΗΝΑΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ

Νοέμβριος. Ο ενδέκατος μήνας του χρόνου και τελευταίος του Φθινοπώρου. Ο μήνας με τις περισσότερες θρησκευτικές εορτές από όλους τους άλλους. Πήρε το όνομά του (το λατινικό: November) από την λατινική λέξη novem που σημαίνει εννέα και αυτό γιατί ήταν ο ένατος μήνας του αρχαίου Ρωμαϊκού δεκάμηνου ημερολογίου. Ο λαός μας εκτός από Νοέμβριο ή Νοέμβρη τον ονομάζει και:
- Μεσοσπορίτη ή Μεσοσποριά, γιατί το μήνα αυτό οι αγρότες βρίσκονται στο μέσο της σποράς των δημητριακών και των οσπρίων.
- Παχνιστή λόγω της πάχνης που παρατηρείται τις ημέρες του μήνα αυτού.
- Σκιγιάτη και Χαμένο επειδή οι ημέρες του είναι πολύ μικρές και οι νύχτες του πολύ μεγάλες.
- Μεθυστής μιας και όσοι δοκιμάζουν τα νέα κρασιά μεθάνε.
- Τρυγομήνας όχι εξ’ αιτίας του μαζέματος των ελιών από τους ελαιοπαραγωγούς.
- Ανακατεμένο γιατί οι καιρικές συνθήκες τον μήνα Νοέμβριο είναι ευμετάβλητες.
Επίσης έχει αρκετά ονόματα παρμένα από τις θρησκευτικές γιορτές που γιορτάζουμε τον μήνα αυτό όπως:
- Αϊ Ταξιάρχης ή Αρχαγγελίτης ή Αρχαγγελιάτης ή Αϊ Στράτηγος ή Αϊ Στράτης (Αγίων Ταξιαρχών )
Αγιομηνάς (Αγίου Μηνά ), Φιλιππιάτης (Αγίου Φιλίππου ), Αντριάς (Αγίου Ανδρέα ).
Το Νοέμβριο οι γεωργοί φροντίζουν να τελειώσουν κάθε γεωργική δουλειά και να μαζέψουν τις σοδειές τους στις αποθήκες, γιατί πλησιάζει ο χειμώνας, όπως δείχνουν τα φαινόμενα, με σημαντικότερο σηματοδότη τη δύση του αστερισμού της Πούλιας στον ουρανό.
Αν κάποιος ξυπνήσει πριν την ανατολή του ήλιου, περίπου στα μέσα του μήνα, θα δει ότι το αστέρι της αυγής, η Πούλια, χάνεται πριν να βγει ο ήλιος. Αυτό το ουράνιο φαινόμενο σημαδεύει την αρχή του χειμώνα, που έρχεται με το τέλος του φθινοπώρου. Οι άνθρωποι της υπαίθρου λένε:
Στις δεκαεφτά, στις δεκαοχτώ πέφτει η Πούλια στο γιαλό και πίσω παραγγέλλει: Μηδέ στανίτσα στα βουνά, μήτε γιωργός στους κάμπους!
Ακολουθώντας το θρησκευτικό εορτολόγιο, τα φυσικά φαινόμενα σημειώνουν τον ερχομό της πιο κρύας εποχής του χρόνου, με το τετράστιχο:
Αϊ-Μηνάς εμήνυσε του πάππου, του χειμώνα: Έρχομαι ή δεν έρχομαι και τ' Αϊ-Φιλίππου αυτού είμαι.

Παροιμίες για τον μήνα
-Νοέμβρη οργώματα κι ελιές, δεν απολείπουν οι δουλειές.
-Ο Νοέμβρης έκλεισε; Τα ζευγάρια είναι στο στάβλο.
-Το Νοέμβρη και Δεκέμβρη φύτευε καταβολάδες.
-Ο Νοέμβρης σαν θα έλθει τα γομάρια μέσα κλείνει.
-Οποίος σπείρει τον Νοέμβρη ούτε σπόρο δεν Θα πάρει.
-Όταν έρθει ο Νοέμβρης σιγομπαίνει ο χειμώνας.
-Του Σαρανταμέρου η μέρα «καλημέρα» - «καλησπέρα».
-Τον Οκτώβρη τα κουδούνια , το Νοέμβρη παραμύθια.


Επιλογή κειμένων –επεξεργασία Β΄ τάξη