Ο Μακεδονικός Αγώνας ενάντια στους Τούρκους και στους Βουλγάρους ξεκίνησε πριν το 1900 και τερματίστηκε με τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Στις 13 Οκτωβρίου το 1904 σκοτώνεται στη Στάτιστα Καστοριάς (τον σημερινό Μελά) ο κυριότερος πρωταγωνιστής αυτού του αγώνα ο Παύλος Μελάς. Τη μνήμη αυτού του ήρωα τιμήσαμε κι εμείς στο σχολείο μας.
Την Παρασκευή 9 Οκτωβρίου ο κ. διευθυντής μας μίλησε για τη σπουδαιότητα της γιορτής και είδαμε μια ταινία με τη ζωή του Παύλου Μελά. Την Κυριακή πήγαμε όλο το σχολείο με τη συνοδεία των δασκάλων στην εκκλησία όπου τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε ο δάσκαλος κ. Καραγεωργίου Ιωάννης. Μετά στο ηρώο ψάλθηκε επιμνημόσυνη δέηση και έγινε κατάθεση στεφάνων. Για το δημοτικό σχολείο το στεφάνι κατέθεσε η μαθήτρια της ΣΤ΄ τάξης Κωνσταντινίδου Ευτυχία.